Professionals investeren vaak zo veel in hun werk dat hun vriendenkring misschien wel groter wordt, maar de contacten steeds minder intensief. Nu is het tijd om keuzes te maken en enkele vriendschappen te verdiepen. Maar hoe bouw je motiverende en blijvende vriendschappen op?

Ik spreek veel professionals die van zichzelf vinden dat ze weinig vrienden hebben. Als ik vraag wat daar de oorzaak van is, hebben ze in de regel één van de volgende excuses:

• Gewoon geen tijd, of geen prioriteit
• Hoe moet ik beginnen, en met wie?
• Misschien ben ik wel bang om (weer) teleurgesteld te worden

In het woord ontmoeten ligt een prachtige waarheid en uitnodiging tegelijk. Als ik iemand echt ontmoet, dan ervaart de ander dat hij niets hoeft. Hier wordt het ‘moeten’ ontmanteld. Ik hoef niemand anders te zijn, ik mag mezelf zijn. Degene die dit voor mij mogelijk maakt, biedt mij een ruimte waarin ik ten volle kan leven. Als je vriendschappen wilt opbouwen, is het waardevol de kunst van het ontmoeten te leren. Dat kan op veel verschillende niveaus:

Kennissen

Dit zijn mensen uit verschillende netwerken (zakelijk, verenigingen, kerk, familie, woonomgeving) Zij kennen jou en jij kent hen, en je ontmoet hen met enige regelmaat. Deze groep bestaat uit ongeveer 50 tot 150 personen.

Vrienden

Mensen met wie je een vriendschap hebt opgebouwd gedurende de verschillende fases van je leven. Sommigen van deze vrienden zin in de loop van de tijd weer teruggezakt tot het niveau van kennissen. Je vrienden zie je regelmatig, zij kennen jou en jij kent hen. Normaliter gaat het om 3 tot 25 personen.

Goede vrienden

Dit zijn vrienden die je volledig vertrouwt en die jou zeer goed kennen (en jij hen). Hier moet de kunst van het ontmoeten ten volle functioneren. De meeste mensen hebben één tot zeven van zulke intieme vrienden. Sommigen hebben geen goede vrienden.

Laten we eens inzoomen op de categorie ‘vrienden’. Om een idee van de mogelijke variaties te krijgen, geef ik je mijn vijf favoriete ‘inspirerende vrienden’:

1. De ontspannen vriend

De vriend met wie je graag over grote en kleine dingen van het leven praat. Hier ervaar je een onvoorwaardelijk ‘ja’ ten opzichte van jou als persoon. Als je hem of haar ontmoet, ‘moet’ je even niets meer. Deze vrienden win je door zelf een ontspannen vriend te zijn, iemand te zijn bij wie anderen zich op hun gemak voelen.

2. De motiverende vriend

Deze vrienden genieten ervan ons te wijzen op onze talenten en tegelijkertijd dagen ze ons uit daar ook mee aan de slag te gaan.

Hun hobby is ons erop te betrappen dat we iets unieks of goeds presteren. Dat is een volkomen normale instelling van ouders ten opzichte van hun kinderen, maar dit soort vrienden hebben we ook buiten onze familiekring hard nodig.

3. De feedback-vriend

Zij investeren graag in onze groei door duidelijke en eerlijke feedback te geven. Daarbij gaat het hun niet om het beter weten, maar juist om ons te stimuleren zelf beter te worden. Dit zijn de vrienden die ons graag en zonder enige angst de waarheid zeggen, en die we hard nodig hebben om gezond te blijven en daarmee ook veerkrachtig te zijn.

4. De partner-vriend

Deze vrienden zijn tegelijk ook partners die onze passie delen. Samen een kar trekken, samen dingen bouwen die blijvend zijn, samen door dik en dun gaan. Zij enthousiasmeren ons door hun passie en geven een grote bijdrage aan wie we zijn en wat we doen. Voor mij zijn dit bijvoorbeeld enkelen van mijn collega’s, met wie ik al jaren samen ons bedrijf xpand opbouw. Maar uiteraard ook Sylvia met wie ik al veertig jaar samen ben, met wie ik steeds weer opnieuw uitdagingen oppak waarvoor we een gedeelde passie hebben.

5. De mentor-vriend

Mentor-vrienden enthousiasmeren ons en vuren onze passie aan. Ze investeren graag in onze groei als mens en professional en zijn daarmee een soort van sponsoren, die ons ondersteunen in goede en in slechte tijden.

Hoe krijg je zulke mentor-vrienden? Mijn indruk is dat je hen niet zomaar ‘krijgt’ omdat je van mening bent er recht op te hebben. Mentoren vind je door hen te zoeken, duidelijk te maken wat je graag van hen wilt leren en te overleggen wat jij voor hen kunt betekenen. Alleen als het een wederzijds dienende relatie is, slaagt een mentor-relatie.

Enkele tips om mee te beginnen:

1. Erken dat je vrienden nodig hebt, dat dit geen luxe is, maar een belangrijk aspect van het leven.
2.  Neem het besluit om een deel van je tijd en leven te investeren in vriendschappen.
3. Maak een lijst van alle kennissen in je netwerk die je beter zou willen leren kennen. Creëer met hen bewust enkele ontmoetingsmogelijkheden.
4.  Maak een lijst van alle vrienden die je nu hebt en vraag je af: wie kan ik hiermee dienen?
5.  Ontvang vriendschap als die zich ontwikkelt. Leer signalen herkennen als mensen oprecht interesse tonen.
6. Reserveer tijd voor vrienden. Ontwikkel rituelen, zoals twee tot vier keer per jaar samen optrekken.
7. Bouw je vriendschap uit met enkele goede vrienden door bijvoorbeeld regelmatig samen leuke dingen te doen. Wekelijks of minimaal één keer per maand.
8.  Word zelf een ontspannen vriend, want vriendschap heeft ruimte nodig waarin je elkaar ontmoet.

Uit het grote Harvard-onderzoek blijkt dat één ding een grote en blijvende invloed heeft op hoe gezond en gelukkig je bent: goede relaties. Relaties hebben een beschermend effect op je lichaam en geest, schrijven Waldinger en Schulz. ‘Het leven is hard en soms word je er totaal door overdonderd. Warme, hechte relaties beschermen ons tegen de dingen die in het leven en tijdens het ouder worden op ons worden afgevuurd.

Zondag 21 augustus waren Henk en ik te gast bij NPO Radio 1 in de uitzending van “Dit is de zondag”. Debora Dijkstra stelde mooie vragen n.a.v. ons boek over #vriendschap. Onze droom? We verlangen naar een vloedgolf van vitale vriendschappen!

Vroeg op. Heel vroeg. Het programma #vroegevogels kwam na ons Terugluisteren kan hier. 

‘Een vriend is iemand die luistert naar de melodie van je hart – en jou deze weer voorzingt als je haar ooit vergeten bent.’ Dat een vriend luistert naar de melodie van mijn hart, is voor mij een prachtig symbool. Een vriend hoort heel precies wat mij ten diepste beweegt. Hij luistert naar mijn hart om te ontdekken wat de grondmelodie van mijn leven is, om te zien wanneer en hoe mijn leven gaat swingen en klinken. Door de eisen die het leven van alledag aan mij stelt, kan ik van mezelf vervreemd raken, en deze melodie vergeten. Dan is het een vriend die mij deze melodie voorzingt. Hij brengt mij weer in contact met mijn eigenlijke kern, met mijn warme wezen. Hij laat mij weer zien wie ik ben. Een vriend herinnert mij aan datgene wat ik ten diepste ben. Zijn taak is dus niet alleen mij begrijpen en bijstaan – nee, het is meer: hij neemt de melodie van mijn hart in zich op om ze opnieuw te laten klinken als ze in mij is verstomd.

Als we terugkijken op het ontstaan van onze vriendschap zien we dat God vijf jongemannen die Jezus volgen samen heeft gebracht en gemaakt heeft tot een krachtige familie die elkaar nodig heeft.

Dan zien we hoe jongens verspreid over Walcheren, vanuit een klein boerendorpje, een vissersdorpje en de stad, elkaar vinden. 

Waar het begon met elkaar even zien op de zondag of een enkele keer door de week. Eindigde het op de vloer van een woonkamer, verspreid in slaapzakjes, samen lachend wakker worden, tijdens de periode van de ‘avondklok’. 

Dan zien we hoe het contact ging van ‘het gaat goed’ naar ‘ik wil graag wat aan je belijden’. 

Dat je moet vragen wanneer je je eigen kleren weer eens terugkrijgt, omdat de ander deze een keer nodig had. 

Of hoe een zaterdagavond eindigt om 2 uur s’nachts in een kanaal, omdat een Iraanse man diezelfde avond zijn zonden belijd, geloof legt in Jezus, en gehoor geeft aan de oproep om zich te laten dopen. Dat we samen wakker worden, met diezelfde man in ons midden die moet erkennen dat hij in 10 jaar niet zo goed heeft geslapen, omdat hij werd gekweld door angstige nachtmerries.

Maar ook hoe aan een enkele keer samen de straat op, strandwandelingen, avondmaaltijden, spontane gebedsavonden & samen sporten werd toegevoegd. 

Dat mensen die een avondwandeling doen moeten zien hoe jong ‘volwassen’ mannen elkaar eruit proberen te sprinten op het strand, gevolgd door een aantal acrobatische taferelen, of een korte worstelpartij. 

Dat we tot het besef komen, dat we eigenlijk niet zonder deze vriendschap kunnen, en het niet een luxe is maar noodzaak. En een enorm voorrecht. Dat we tot het besef komen dat we dit iedereen gunnen, en delen over hoe waardevol echte vriendschap is.

Piep… piep… Simon! Simon… piiiieeeep… je hebt beet! Het is midden in de nacht, we liggen op onze stretchers in een vistentje aan de waterkant als mijn beetverklikker afgaat. Je hebt beet Simon! Snel schiet ik mijn laarzen aan en storm ik de tent uit op weg naar mijn hengel, gevolgd door mijn zeer
goede vriend Peter. Ondanks dat ik niet op mijn hardloopschoenen ren, bereik ik een snelheid waar Usain Bolt jaloers op zou zijn. Maar dan… BAM! ‘AU!’ Waar ik op mijn laarzen van 0 naar 25 km per uur ging in een paar luttele seconden, sta ik nu in een klap stil. Op volle snelheid loop ik snoeihard
tegen een boom aan. Achter mij hoor ik Peter huilen van het lachen. ‘Wat doe jij nou?’ schatert hij uit. ‘Tja… er steekt zo ineens een boom over! Die stond er gisteren toch nog niet?’ is mijn met pijn verbeten nuchtere antwoord. In een wat rustiger tempo wandelen we verder richting de piepende hengel, ik toch nog iets beduusd met een pijnlijke schouder en Peter met zijn tranen nog op de wangen. Bij onze hengels aangekomen blijkt er een grote karper aan te zitten die ons vistripje tot een succes heeft gemaakt.

Als we de volgende morgen ontwaken zien we de zon opkomen boven het water, voorzichtige zonnestralen breken door de ochtendmist heen. ‘Wow’ zegt Peter, ‘wat ben ik dankbaar dat we dit als vrienden mogen beleven en zo opnieuw mogen genieten van onze vriendschap en Zijn schepping’. ‘Amen’ zeg ik, ‘wel jammer dat die boom vannacht in de weg liep’. Beide schieten we
opnieuw in de lach en slaan we elkaar op de schouder. ‘Inpakken en naar vrouwlief en kids!’ En zo werd er weer een prachtig avontuur en een blijvende herinnering aan onze vriendschap toegevoegd.

De waterkant is in onze vriendschap vaak de plek waar we elkaar ontmoeten. Al vanaf onze jeugdige jaren beleven we de mooiste avonturen als we samen op pad zijn. In de natuur hebben we vaak eindeloze gesprekken over de onderwerpen die ons bezig houden. Onze gezinnen, het werk, geloof, vriendschap, hobby’s enz. Regelmatig komen herinneringen, zoals bijvoorbeeld hierboven, ter sprake. En als kleine kinderen lachen we er elke keer weer luidkeels om. Wekelijks, bijna dagelijks hebben we contact. Een belletje een appje. We leven met elkaar mee, bidden voor elkaar. Peter is de goede vriend die me hielp bij het schrijven van mijn eerste boek ‘Vastberaden’. Elk hoofdstuk heeft hij meegelezen en eerlijk zijn mening met mij gedeeld. Het is die eerlijkheid over en weer, die onze vriendschap zo puur en waardevol maakt. 

Onze jarenlange vriendschap is intens kostbaar. We zijn er altijd voor elkaar, we zijn vrienden op de hoogte- en dieptepunten van het leven. Van bulderend van het lachen langs de waterkant tot op onze knieën biddend voor elkaar op het strand van Ameland. Van een gezamenlijke barbecue met onze gezinnen tot lange telefoongesprekken over moeilijke keuzes die we moeten maken. Vrienden door dik en dun, delen in verdriet en vreugde, broeders verbonden in de naam van onze Redder Jezus. Een vriendschap om te vieren! En dat doen we dan ook regelmatig… aan de waterkant! Een waardevolle vriendschap moet namelijk gevierd worden. Er bewust bij stil staan hoe kostbaar het is om samen op te trekken in het leven, om te delen en te ontvangen. Vier jij jouw vriendschappen? Hoe doe je dat? Of… hou zou je dat kunnen gaan doen? Een waardevolle vriendschap is het waard om gevierd te worden!

Simon Visser is 41 jaar, getrouwd met Janita en vader van Nina (12) en Jelle (10). Ze wonen in Kampen en in het dagelijkse leven is Simon spreker en inspirator bij Open Doors

Het blijkt dat het antwoord op deze vraag een van de beste voorspellers is van de emotionele betrokkenheid van mensen bij hun baan. 

De vraag komt uit een enquête die het Amerikaanse onderzoeksbureau Gallup jaarlijks afneemt bij vele honderden bedrijven over de hele wereld. Toen de vragenlijst in ontwikkeling was, vielen sommige mensen over het woord ‘beste’. Vrienden genoeg op het werk, maar om nou iemand aan te wijzen als beste vriend. Tja. De onderzoekers besloten om de term ‘beste vriend’ dan maar te vervangen door ‘goede vriend’ of gewoon ‘vriend’. De vragenlijst bleek hier echter een stuk minder waardevol. De teams waarvan mensen hadden ingevuld dat ze een beste vriend op het werk hadden, bleken namelijk veel meer lol in het werk te hebben en veel beter te presenteren dan de teams waarin mensen een goede vriend hadden of gewoon een vriend. Dat komt onder meer doordat beste vrienden elkaar meer complimenten geven, daardoor meer zelfvertrouwen ontwikkelen, meer risico’s durven te nemen en niet bezig zijn met allerlei politieke spelletjes. Mooi eigenlijk wel. Dit pleit ervoor om een bedrijf allereerst te zien als een gemeenschap. En je collega’s als mensen. 

Vrienden werken beter samen dan vreemden. Een paar jaar geleden zag ik een prachtig voorbeeld, gewoon live op een zaterdag bij ons in de straat. ‘s Morgens om acht uur arriveerden bij onze overburen twee busjes en bouwde een groep – over duidelijk – goede vrienden enkele steigers op rond het huis (de helft van een dubbele woning uit de jaren dertig). Om tien uur was het oude dak eraf. En om acht uur ‘s avonds had de woning een compleet nieuw pannendak en een nieuw dakkapel. 

Het liefst was ik met een tuinstoel voor het huis gaan zitten om dit schaamteloos te observeren. In plaats daarvan heb ik de hond iets vaker uitgelaten. Ik was met stomheid geslagen. Verderop in de straat werd ook aan een nieuw dak gewerkt, maar daar waren ze al een week bezig. Daar ging het totaal anders. Ik zag mensen rondsjokken, koffiedrinken, kletsen lunchen en vroeg vertrekken. Waarschijnlijk om ergens anders vol motivatie en werkplezier een goede of misschien wel een beste vriend uit de brand te helpen met een klusje.

Ben Tiggelaar 

Je kunt de diepte van vriendschap ervaren omdat je ook kunt kiezen voor de afwezigheid ervan. Dat is heel bijzonder! Laten we vriendschap eens vergelijken met andere relaties: Echtgenoten beloven elkaar eeuwige trouw en delen vervolgens alles. Deze partnerrelatie kan bijzonder mooi zijn. Je gaat samen wonen en wordt het belangrijkste onderdeel van elkaars leven. Je kunt samen kinderen krijgen en een gezin vormen. Ouders houden van hun kinderen als hun eigen vlees en bloed, als het goed is. En kinderen houden meestal van hun ouders. Hierin zit een wonderlijke lijn. Man en vrouw komen samen, houden van elkaar en vormen offspring; een nieuwe generatie. En dat kroost is afhankelijk van jullie. Ze zijn bloed van je bloed. Die bloedband kan heel mooi verbinden in families. Zelf ervaar ik deze ‘extra’ ook in de vriendschap met een aantal neefs. Je hebt meer rek in de relatie. Omdat je familie bent, heb je meer toewijding aan elkaar. En daardoor is het vanzelfsprekend om elkaar op te blijven zoeken en te steunen.

Ook broers en zussen kunnen heel intiem door het leven gaan. Je maakt het grootste deel van het leven samen mee. Ouders zijn jou immers een generatie voor en je kinderen komen een generatie later. Je bent authentiek, maar vaak wel vergelijkbaar geprogrammeerd als je opgroeit in hetzelfde gezin. Denk aan dezelfde vakanties, dezelfde gebruiken rondom feestdagen en een vergelijkbare opvatting over normen aan waarden. En die grapjes over jullie gekke oom? Die begrijpen jullie alleen.

Zakenpartners of teamleden kunnen een bijzondere vorm van genegenheid ontwikkelen. Maar deze vormen van liefde laten zich kenmerken door een keuze die is gemaakt in het verleden en die richting geeft voor de toekomst. Of er is een bepaald nut in de relatie. Jullie zijn getrouwd of hebben samen een BV. Samen sta je sterker. Daar denk je niet meer elke dag over na. Gelukkig.

Maar bij vriendschap werkt het anders. Unieker. In vriendschap geldt ‘no strings attached’. Je hebt steeds een vrije keuze. En juist omdat je steeds voor elkaar mag en kan kiezen, is vriendschap zo bijzonder.

Dit stukje is een pleidooi voor vriendschap. Door het schrijven van het boek ben ik meer de diepe betekenis van vriendschap gaan waarderen. Toch is het zeker niet de bedoeling van dit artikel om vriendschap ‘boven’ andere relaties te plaatsen. Vriendschap is uniek, maar dat is bijvoorbeeld een huwelijk ook. Het is juist zo mooi als verschillende relatievormen naast elkaar kunnen bestaan. Dan kunnen we ook op de bijzonderheden inzoomen, zonder een waardeoordeel. Voorbeeld: ik houd van werken, sporten en eten. Het sporten (bewegen, liefst buiten) krijgt zijn waarde doordat ik werk in een kantoor (zitten, meestal binnen). En eten? Na een dagje hard werken en lekker sporten kan ik die BBQ haast al proeven!! Eten is ook super, maar juist omdat ik ook kan werken en sporten.

Pieter Struik, 39 jaar, getrouwd met Jacoba vader van drie dochters en gepassioneerd over vriendschap (co-auteur ‘Vrienden of je leven’)